BMI

 

محاسبه BMI

در علم تغذیه مفهمومی به نام شاخص توده بدنی یا BMI داریم که فرمول ساده‌ای دارد. نحوه محاسبهBMI آن بسیار آسان است، اما پاسخ آن، چیزهای بسیار زیاد و مهمی را به ما نشان می‌دهد.

نمایه یا شاخص توده بدنی معادل فارسی عبارت (Body Mass Index) است که به صورت خلاصه به آن BMI گفته می‌شود. این شاخص از تقسیم وزن افراد (برحسب کیلوگرم) بر مجذور قد (قد ضربدر قد بر حسب متر) به دست می آید.

معرفی شاخص توده بدنی BMI

BMI اندازه گیری وزن ایده آل یا تناسب اندام افراد بر اساس قد و وزن آنها است و برای تعیین کمیت توده بافت در نظر گرفته شده است. در واقع  BMIبه عنوان یک شاخص کلی برای تعیین اینکه آیا یک فرد وزن بدن مناسبی برای قد خود دارد یا خیر استفاده می شود. به طور خاص، مقدار به‌دست‌آمده از محاسبه BMI برای طبقه‌بندی اینکه آیا یک فرد دارای کمبود وزن، وزن طبیعی، اضافه وزن است، بسته به محدوده‌ای که این مقدار بین آن قرار می‌گیرد، استفاده می‌شود.

محدوده های BMI به زیر شاخه هایی مانند کم وزنی شدید یا چاقی بسیار شدید تقسیم می شود. اضافه وزن یا کم وزنی می تواند اثرات مخرب قابل توجهی بر سلامتی داشته باشد، بنابراین در حالی که BMI معیار ناقصی برای وزن سالم بدن است، شاخص مفیدی برای تعیین اینکه آیا آزمایش یا اقدام اضافی لازم است یا خیر محسوب می شود.

محدودیت های محاسبه BMI

اگرچه BMI یک شاخص پرکاربرد و مفید برای محاسبه وزن ایده آل بدن است، اما محدودیت های خود را دارد. BMI تنها تخمینی است که نمی تواند ترکیب بدن را در نظر بگیرد. با توجه به تنوع گسترده ای از انواع بدن و همچنین توزیع عضله، توده استخوانی و چربی، BMI باید در کنار سایر اندازه گیری ها در نظر گرفته شود تا اینکه به عنوان تنها روش برای تعیین وزن ایده آل بدن فرد مورد استفاده قرار گیرد.

فرمول محاسبه BMI

BMI = وزن (kg) / قد2 (m)

جدول شاخص توده بندی

دسته بندی های محدود وزنی براساس محاسبه BMI به صورت زیر است:

دسته بندی   –    kg/m2	محدوده BMI
لاغری شدید	>16
لاغری متوسط	16-17
لاغری خفیف	17-18.5
نرمال	18.5-25
اضافه وزن	25-30
چاقی کلاس 30-35	I
چاقی کلاس 35-40	II
چاقی کلاس< 40	III

 

این جدول طبقه بندی توسط سازمان جهانی بهداشت (WHO) بر اساس مقادیر BMI برای بزرگسالان است که هم برای مردان و هم برای زنان 20 ساله یا بالاتر استفاده می شود.

نمودار BMI برای بزرگسالان

این نموداری از دسته بندی های BMI بر اساس داده های سازمان بهداشت جهانی است. خطوط چین نشان دهنده بخش های فرعی در یک طبقه بندی اصلی است.

 

جدول BMI برای کودکان و نوجوانان 2-20 سال

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) طبقه بندی BMI را برای کودکان و نوجوانان بین 2 تا 20 سال به صورت زیر تعیین کرده است.

طبقه بندی	محدوده
کمبود وزن	<%5
وزن مناسب	%5-%85
در خطر اضافه وزن	%85-%95
اضافه وزن	<%95

 

خطرات مرتبط با اضافه وزن

اضافه وزن خطر ابتلا به تعدادی از بیماری ها و مشکلات سلامتی جدی را افزایش می دهد. در ادامه لیستی از خطرات برایتان ذکر کرده ایم:

• فشار خون بالا
• سطوح بالاتر کلسترول LDL که به طور گسترده ای “کلسترول بد” در نظر گرفته می شود
• دیابت نوع دوم
• بیماری قلبی و عروقی
• سکته
• بیماری کیسه صفرا
• استئوآرتریت، نوعی بیماری مفصلی است که در اثر تجزیه غضروف مفصل ایجاد می شود
• آپنه خواب و مشکلات تنفسی
• ابتلا به برخی سرطان ها (آندومتر، سینه، روده بزرگ، کلیه، کیسه صفرا، کبد)

یک فرد باید سعی کند BMI خود را زیر 25 کیلوگرم بر متر مربع نگه دارد، اما در حالت ایده آل باید با پزشک خود مشورت کند تا مشخص کند که آیا برای سالمتر شدن نیاز به تغییر در سبک زندگی خود دارد یا خیر.

کمبود وزن خطرات مربوط به خود را دارد که در زیر ذکر شده است:

• سوء تغذیه، کمبود ویتامین، کم خونی (کاهش توانایی حمل عروق خونی)
• پوکی استخوان
• کاهش عملکرد سیستم ایمنی
• مسائل مربوط به رشد و تکامل، به ویژه در کودکان و نوجوانان
• مشکلات احتمالی باروری برای زنان

در برخی موارد، کمبود وزن می تواند نشانه ای از برخی بیماری ها یا بیماری های زمینه ای مانند بی اشتهایی عصبی باشد که خطرات خاص خود را دارد. اگر فکر می کنید خود یا کسی که می شناسید کم وزن است، به خصوص اگر دلیل کمبود وزن واضح به نظر نمی رسد، با پزشک مشورت کنید.

نکات مهم درباره BMI

BMI ابزار مفیدی است، اما نمی تواند تشخیص دهد که وزن فرد از ماهیچه یا چربی تشکیل شده است. برای مثال، ورزشکاری با بافت عضلانی زیاد ممکن است BMI بالاتری نسبت به فردی که فعالیت چندانی ندارد، داشته باشد. اما، این بدان معنا نیست که ورزشکار اضافه وزن ناسالم دارد. علاوه بر این، بیماری های قلبی عروقی و فشار خون بالا در افرادی که چربی اضافی (که به عنوان چربی احشایی شناخته می شود) در اطراف قلب و ماهیچه ها دارند هم در این فاکتور سنجیده می شود.

همچنین سایر معیار های اندازه بدن شامل نسبت دور کمر به باسن، نسبت دور کمر به قد و ترکیب بدن که دارای چربی بدن و توده بدون چربی هستند را اندازه گیری می کند. این سیستم های اندازه گیری بیشتر بر روی میزان چربی بدن فرد و توزیع آن در بدن تمرکز دارد. همراه با BMI، این اقدامات فاکتور های اضافی می تواند به ارزیابی دقیق تر خطرات احتمالی برای سلامتی در ارتباط با وزن فرد کمک کند.

BMI می تواند یک ابزار غربالگری مفید برای پیش بینی خطرات سلامتی خاص نیز باشد. با این حال، مردم باید با احتیاط از آن استفاده کنند، زیرا عوامل دیگر – مانند سطح فعالیت و تحرک بدن – را در نظر نمی گیرد.

شما نباید از نمودار استاندارد BMI برای ارزیابی میزان چربی بدن در نمونه های آماری زیر استفاده کنید:

• ورزشکاران و بدنسازان
• کودکان و نوجوانان
• افراد باردار
• افراد بالای 65 سال
• افرادی که به دلیل شرایط پزشکی دچار آتروفی عضلانی (از بین رفتن مفاصل) می شوند.
• همچنین برای کودکان و نوجوانان، مهم است که سن و جنس آن ها را هنگام اندازه گیری BMI لحاظ کنند، زیرا بدن آن ها به طور مداوم با رشد و نمو جنسیتی دچار تغییر BMI می شود.

 

BMIبرای بزرگسالان

بی ام ای برای بزرگسالان و افراد میان‌سال اگر کمتر از ۱۸.۵ باشد، یعنی فرد کمبود وزن شدید دارد و احتمالا از سوءتغذیه رنج می‌برد. عدد بین بازه ۱۸.۵ تا ۲۴.۹ برای بزرگسالان، محدوده سالم است و بیشتر از این نشانه اضافه وزن خواهد بود.

BMIبرای زنان

محاسبه بی ام ای برای زنان و مردان تفاوتی نمی‌کند، به‌عبارت دیگر، جنسیت تاثیری روی شاخص bmi ندارد. مگر برای محاسبه بی ام ای کودکان و نوجوانان که جنسیت هم لحاظ می‌شود. بنابراین محدوده بی ام ای برای زنان همانند تفسیر این شاخص برای مردان است. زنان با بی ام ای کمتر از ۱۸.۵ از کمبود وزن و سوءتغذیه رنج می‌برند و زنان با عدد بالاتر از ۳۰ در معرض خطر جدی بیماری‌های ناشی از چاقی قرار دارند. بازه متعادل و نرمال بی ام ای برای زنان بین ۲۵ تا ۲۹.۹ است.

BMIبرای مردان

محدوده بی ام ای برای مردان دقیقا همانند عدد شاخص توده بدنی زنان تعیین می‌شود. یعنی عدد کمتر از ۱۸.۵ به منزله کمبود وزن برای مردان تلقی می‌شود، و عدد بالاتر از ۳۰ هم نشانه چاقی مفرط است. محدوده ایده‌آل بی ام ای برای مردان بین ۲۵ تا ۲۹.۹ است.

BMIبرای سالمندان

براساس نتایج مطالعات، بهترین محدوده بی ام ای برای سالمندان بین ۳۱ تا ۳۲ برای زنان و بین ۲۷ تا ۲۸ برای سالمندان مرد است